Güneş’te son günlerde olağanüstü bir aktivite gözlemleniyor. Bilim insanları, ardı ardına meydana gelen güçlü patlamaların ardından uzaya fırlayan plazma bulutlarının (CME) Dünya’ya ulaşabileceği uyarısında bulundu.
Üç Büyük Patlama Peş Peşe Gerçekleşti
Güneş’in AR4274 olarak adlandırılan aktif bölgesinde 7, 9 ve 10 Kasım tarihlerinde üç büyük patlama kaydedildi.
Bu patlamalardan en şiddetlisi, 9 Kasım sabahı Türkiye saatiyle 09.30’da gerçekleşen X1.7 sınıfı patlama oldu. Patlama, kısa süreli radyo kesintilerine yol açtı ve uzaya yönelen doğrudan Dünya istikametine fırladıi
10 Kasım sabahı aynı bölgeden X1.2 şiddetinde ikinci bir patlama daha yaşandı. Böylece, şu anda Dünya’ya doğru ilerleyen en az iki plazma bulutu tespit edildi.
İlk bulut 7 Kasım’daki, ikincisi ise 9 Kasım’daki X1.7 patlamasından kaynaklanıyor. Uzmanlara göre 10 Kasım’daki son patlama, üçüncü ve muhtemelen daha güçlü bir CME dalgasını da tetiklemiş olabilir.
Jeomanyetik Fırtına Uyarısı: 11-12 Kasım Kritik Günler
Bilim insanları, CME’lerin Dünya’nın manyetik alanını 11-12 Kasım tarihlerinde etkileyeceğini öngörüyor.
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA), 10 Kasım için G1 (hafif), 11-12 Kasım için ise G2 (orta şiddette) jeomanyetik fırtına uyarısı yayımladı.
Bu tür fırtınalar;
-
Uydu haberleşme sistemlerinde,
-
GPS sinyallerinde,
-
Elektrik şebekelerinde kısa süreli kesintilere neden olabiliyor.
Ayrıca kuzey ışıklarının (aurora) normalden çok daha güney enlemlerde bile gözlemlenmesine yol açabiliyor.
NASA ve NOAA Gözlemleri Devam Ediyor
NASA’nın SOHO ve STEREO uzay gözlemevlerinden elde edilen ilk veriler, üçüncü CME’nin de 12 Kasım civarında Dünya’ya ulaşabileceğini gösteriyor
Bilim insanları, önümüzdeki birkaç gün boyunca Güneş’in yüksek enerjili faaliyetlerinin sürmesi halinde, manyetik fırtınaların ve aurora olaylarının artabileceğini belirtiyor.
X Sınıfı Patlamalar Ne Anlama Geliyor?
Güneş patlamaları, yıldızın manyetik alanında biriken enerjinin aniden serbest kalmasıyla oluşuyor.
Bu patlamalar sırasında uzaya yayılan yoğun radyasyon, iletişim ve navigasyon sistemlerini olumsuz etkileyebiliyor.
X sınıfı patlamalar, bu olayların en güçlü türü olarak biliniyor. “X” harfi patlamanın en üst güç kategorisini, yanındaki sayı ise şiddet düzeyini ifade ediyor.
Örneğin X2 patlaması, X1’den iki kat daha güçlü enerji açığa çıkarıyor.
Uzmanlardan Uyarı: Etkiler Küresel Olabilir
Uzmanlara göre, Güneş’teki olağanüstü aktivite birkaç gün daha devam ederse, jeomanyetiik fırtınalar ve kuzey ışıkları daha sık ve gen,iş bölgelerde görülebilir.
Yetkililer, özellikle uydu ve enerji sistemlerinin olası manyetik etkilenmelere karşı izlenmesi gerektiğini belirtiyor