Birinci İnönü Muharebesi'nden sonra toplanan Londra Konferansı (12 Mart 1921) olumlu bir sonuca ulaşamayınca İtilâf Devletleri özellikle İngiltere, bu konferansta ileri sürülen isteklerin yerine getirilmesi için Yunanlıları tekrar taarruza teşvik etmişlerdir. Yunan Küçük Asya Ordusu Komutanı General Papulas, Türk ordusunun daha çok güçlenmesine fırsat vermeden harekete geçmek gerektiğini Yunan Kralı Konstantin’e bildirmiştir. Yunan Küçük Asya Ordusu Başkomutanı Papulas, 9 Haziran 1921’de yayınladığı bir emirle Kral Konstantinos’un İzmir’e geleceğini bildirmiştir. Yunan Kralı Konstantin, 12 Haziran 1921 günü saat 16.20’de İzmir’e varmıştır. Yunan Kralı Konstantin’in Uşak’a geliş tarihi ihtilaflıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi kayıtlarına göre; Yunan Kralı Konstantin hanedanıyla beraber 20 Temmuz 1921(Jülyen Takvimine göre 7 Temmuz 1921) günü İzmir'den Uşak'a hareket etmiştir. Emekli Öğretmen-Yazar Haşim Tümer, Yunan Kralı Konstantin’in 17 Temmuz 1921’de Uşak’a geldiğini belirtmektedir. Türkiye Genelkurmay Başkanlığı yayınlarına göre; 19 Temmuz 1921’de Yunan Kralı Konstantinos yanında Prens Nikola, Savaş Bakan Theotiokis, İzmir Yunan Fevkalâde Komiseri A. Steryadis, Genelkurmay Başkanı Dousmanis ve diğer karargâh subaylar olduğu halde İzmir’den Uşak’a gelmiştir. Tarihçi Yazar Bilge Umar’ın İzmir’de Yunanlıların Son Günleri isimli kitabına göre ; 20 Temmuz 1921 tarihinde Yunanlılar Eskişehir’e girerken, ertesi gün Yunan Dışişleri Bakanı Baltacis, dış ülkelerdeki büyükelçiliklere gönderdiği telgrafta, Yunan 10. tümeni tarafından Eskişehir’in zapt edildiğini ve Kralın heyetiyle Uşak’a gittiğini bildirmiştir. Emekli Öğretmen-Yazar Haşim Tümer Yunan Kralı Konstantin için Uşak’ta düzenlenen karşılama törenini şöyle aktarmaktadır ;

Kral Uşak’ta 2 gün kaldı

İzmir’den Kütahya’ya geçmeden önce Uşak’a gelen Kral, İzmir treninden Yunan Muhafız Birliği’nin koruyuculuğunda, yerli Rum halkının (Zitoo) haykırışları arasında açık bir Ford içinde, etrafı çok sayıda askerleri ile çevrili ve arkası Rum halkı kalabalığı eşliğinde konaklamasına ayrılan Tiritoğlu Mehmet Paşa evine geçmiştir. Alay, şehir merkezine gelince şehirdeki Rumlar, Kralı karşılamağa Haralambus adlı Rum kendisine “Kralım, Ankara’ya yol buradan geçer” demiştir. Haralambus ’un bu sözünü Kral pek beğenmiş ve benimsemiş olacak ki on gün sonra Kütahya’ya vardığı zaman ordularına, Haralambus ‘un sözüne tıpatıp benzeyen şu emri yayınlamıştır: “Ordularım, Ankara’ya yol buradan geçer!”. Mütarekenin bu karanlık günlerinde Kral Konstantinos’a bir Bizans bayrağı da sunulmuştur. Bu bayrak, Heybeliada ruhban okulunda hazırlanmış, papazlar tarafından takdis edilerek Meletios adlı bir Rum eliyle ve “Ankara Kalesi’ne çekiniz” sözleri ile verilmiştir. Uşak’ta iki gün kalan Kral Konstantin kaldığı evin mahzeninde büyük kalaslardan, kum torbalarından örülü sığınak yapılmış ve çevredeki evlerde yaşayan insanlar buradan uzaklaştırılmıştır. Bu evlerin kiremitleri üstüne üçer beşer asker çıkararak ana caddeyi, iç sokakları silahlı gözetim altına alınmıştır. Rum azınlığın Krala değerli armağanlar verirken, başlarında papazları olmak üzere Hristiyan topluluğunun saygılarını sunmuştur. Kral Konstantinos, Uşak’a geldiğinin ertesi günü Rum kilisesini ziyaret ederek, Papazın elini öpmüş ve ondan Yunan ordusunun başarısı için dua etmesini istemiştir.

Kaynaklar;

Açıklamalı Yönetim Zamandizini:1919-1928, Cilt:1, A.Ü. SBF Kamu Yönetimi Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 2012, s.770; Bkz.BMM ZC, C: 11, İ: 49, İkinci Celse

Haşim Tümer, “Yunan Kralının Uşak’a Gelişi”, Uşak İki Aylık Halk Eğitim Dergisi, C.I, S.2, Mayıs 1978, s. 19-20

Uşak’ta 5 bin fidan toprakla buluştu Uşak’ta 5 bin fidan toprakla buluştu

Türk İstiklal Harbi, II. Cilt, Batı Cephesi, 4. Kısım, s. 412-413.

Bilge Umar, İzmir’de Yunanlıların Son Günleri, Bilgi Yayınevi, İstanbul, 1974. s. 222.

Haşim Tümer, “Yunan Kralının Uşak’a Gelişi”, Uşak İki Aylık Halk Eğitim Dergisi, C.I, S.2, Mayıs 1978, s. 19-20

Muhabir: SALİH KILINÇ