Dur, yeni kaya panosunun Türk kaya sanatı açısından yalnızca figürel çeşitlilik değil, aynı zamanda tematik derinlik de sunduğunu belirtti.
Geçtiğimiz Pazar günü Uşak tanıtım ve Kültür Gönüllüleri Derneği (UTKGD) yönetimiyle Eşme ilçesine bağlı bir köye yaptığı gezide, 11. Yüzyıldan kaldığı tahmin edilen bir kaya panosu bulmuş ve panoda Oğuz boylarının işaretleri bulunduğunu belirtmişti.
“Uşak’ta Türk Kaya Resimlerinde Yeni Sahne: Av, Mızrak ve Sadık Bir Dost”
Dur, aynı bölgede ikinci bir kaya panosu bulduğunu ve bu panonun Uşak tarihine ışık tutacağını öne sürdü.
Dur, “UTKGD Derneği olarak Uşak ili Eşme ilçesi çevresinde yürüttüğümüz çalışmalar kapsamında, geçtiğimiz günlerde kamuoyuyla paylaştığımız ilk kaya resmi keşfine ek olarak, yeni bir pano daha tespit ettik. Bu ikinci bulgu, Türk kaya sanatı açısından yalnızca figürel çeşitlilik değil, aynı zamanda tematik derinlik de sunuyor” dedi.
Pano 3 – Av Sahnesi ve Simgesel Bütünlük
Bu yeni yüzeyde, dikkatle işlenmiş figüratif unsurlar göze çarptığını kaydeden Dur, bulduğu ikinci kaya panosu hakkında şu bilgileri verdi.
Elleriyle mızrak tutan avcı figürleri, saldırı pozisyonunda ve hedefe odaklanmış durumda.
Av sahnesinin merkezinde ise muhtemelen geyik ya da benzeri bir hayvan tasviri yer alıyor.
En çarpıcı unsurlardan biri de, figürlerin hemen yakınında yer alan köpek tasviri. Bu hayvanın duruşu ve konumu, onun bir avcı yardımcısı, sadık yol arkadaşı veya kutsal bir rehber olarak resmedildiğini düşündürüyor.
İlk Keşifle Bağlantı: Strateji ve Gündelik Yaşam Arasında
İlk keşfimizde tespit ettiğimiz yalancı ricat taktiğini betimleyen savaş sahnesi, Orta Asya’dan Anadolu’ya taşınan Türk askerî geleneğinin arkeolojik temsiliydi. Şimdi ise bu ikinci pano, konargöçer yaşamın gündelik ritüellerinden biri olan av kültürünü görselleştiriyor. İki pano birlikte okunduğunda, yalnızca savaşçı kimliğiyle değil, doğayla uyumlu ve sembolik bir yaşam düzeniyle şekillenen eski Türk kültürel kodları ortaya çıkıyor.
İz ve Yorum: Mitoloji, Yaşam ve Sanat
Köpek figürü, Orta Asya şamanik inançlarında koruyucu ruh, yol gösterici ya da kutsal hayvan olarak değerlendirilmiştir. Bu bağlamda, panodaki köpek yalnızca bir av aracı değil, aynı zamanda topluluğun mitolojik ve ritüel dünyasında da yer bulan bir simgedir.
Mızrakların “atılmak üzere tutulduğu” sahne, anı donduran bir zaman kurgusuna sahiptir. Bu betimleme tarzı, sadece sanat değil; aynı zamanda hafıza ve iletişim biçimi olarak kaya resimlerinin önemini artırmaktadır.
Bölge Hakkında
İki keşif de Uşak’ın Eşme ilçesine çok yakın alanlarda yapılmıştır. Yüzeylerin korunması ve bilimsel olarak belgelenmesi süreci devam etmekte olup, yer bilgisi bu aşamada paylaşılmamaktadır.
Sonuç ve Değerlendirme
Bu ikinci keşif, Eşme havzasının yalnızca bir yerleşim değil, aynı zamanda Türk kaya sanatının Batı Anadolu’daki önemli bir durağı olduğunu ortaya koymaktadır. Savaş taktiğinden av sahnesine, damgalardan hayvan tasvirlerine uzanan geniş bir repertuar; bizlere, taşlara kazınmış bir halkın hafızasını sunmaktadır.
Gelişmeleri bilimsel platformlarda ve belgesel içeriklerle paylaşmaya devam edeceğiz.
Bilgi desteği için Kumsal Şimşek ve Mustafa Kuzucuk’a bir kez daha teşekkür ederim.
https://www.yesilsivasligazetesi.com/alp-arslan-dur-usakta-oguzlarin-tasa-kazidigi-hafizayi-kesfetti
